Vasiyet hazırlamak pek çok insanın yapılacaklar listesinde çok öncelikli bir iş değildir. Ölümlü olduğumuzla yüzleşmek rahatsız edici olabilir. Ancak bir vasiyet yazmak, aile içi çatışmaları önler, varlıklarınızın istediğiniz kişilere gitmesini sağlar. Bu dünyadan göçerken gözünüz arkada kalmaz!
Peki iyi bir vasiyet nasıl yapılır?
Süreç oldukça basit. Miras Hukuku Uzmanı Avukat Ali Erişen, karmaşık bir işlem gibi görünen vasiyet hazırlama konusunda şu bilgileri verdi:
ASKERDE, UÇAKTA, HASTANEDE VASİYET
Vasiyet; sözlü, yazılı ve resmi olmak üzere üç şekilde hazırlanır. Geçerli olması için kanunda belirtilen şartların yerine getirilmesi gerekir.
Sözlü vasiyetname yapabilmek için el yazısı ve resmi vasiyetname yapma imkân ve iktidarına sahip olunmaması gerekir. Vasiyetçi bu iki vasiyetname türünden birini yapabilecek durumda iken sözlü vasiyetname yapılmışsa; sözlü vasiyetname hükümsüzdür.
Sözlü vasiyetname olağanüstü durumlarda uygulanır. Sözlü vasiyetname yapılmışsa, geçerli olması için vakit geçirilmeden hakim tarafından onaylanması gerekir.
Askerler için, teğmen veya daha üst rütbeli bir subay, sözlü vasiyeti hakim yerine onaylayabilir.
Ülke sınırları dışında seyreden bir ulaşım aracında bulunan kişiler için, o araçtan sorumlu kişi hakim yerine geçer.
Sağlık kurumunda tedavi görenler için sağlık kurumunun en yetkili kişisi hakim yerine geçer.
El yazısıyla bir vasiyet hazırlanacaksa, vasiyetin tamamı el yazısıyla hazırlanmalı. Tarihi bile elle yazılmalı. Vasiyeti el yazısıyla yazıp tarihini daktilo ya da bilgisayarda yazarsanız o vasiyet geçerli olmaz. Vasiyet eden, vasiyetini el yazısıyla hazırladıktan sonra avukatına veya notere teslim etmeli.
Resmi vasiyet ise sadece noterde veya hakim karşısında yapılır.
EVLATLIKTAN REDDEDEMEZSİNİZ AMA MİRASINIZDAN MAHRUM BIRAKABİLİRSİNİZ
Hayırsız evlat sahibi birçok kişi bize evlatlıktan reddetmek için geliyor. Türkiye kanunlarında böyle bir şey yok. Kimseyi evlatlıktan reddedemezsiniz. Bizdeki kanunlar kan bağı ile bağlıyor insanları birbirine.
Reddetme yok ama vasiyetle mirasınızdan mahrum bırakabilirsiniz. Hatta mirasınızın tamamını aile bağı olmayan birilerine de bırakabilirsiniz.
EVCİL HAYVANLAR DA VASİYETE GİRER Mİ?
Vasiyetinize hangi malların dahil edileceğini belirleyin.
Vasiyetinizi yazarken sahip olduğunuz tüm varlıkların ve banka hesaplarının bir listesini yapın. Bundan sonraki adımda bu listeden kimin neyi alacağına karar verin.
Vasiyetinizde evcil hayvanlarınızı da unutmayın. Çoğu insan evcil hayvanlarını ailelerinin bir parçası olarak görür, ancak yasalara göre mülk olarak kabul edilirler.
Vasiyetinizde evcil hayvanınıza bakması karşılığında, aile içinden ya da aile dışından birine miras bırakabilirsiniz. Yani mirasçı atayabilirsiniz.
VASİYETTEN VAZGEÇİLEBİLİR Mİ?
Vasiyeti yapan istediği zaman vasiyetten dönebilir, değiştirebilir. Örneğin evini önce Mehmetçik Vakfı’na bağışlayabilir sonra vazgeçip oğluna bırakabilir. Bir kişi ölene kadar vasiyetini istediği kadar değiştirebilir.
ÖLDÜKTEN SONRA VASİYETİ KİM UYGULAYACAK?
Vasiyet eden kişi vefat ettikten sonra vasiyet kimdeyse (noter, avukat) Sulh Hukuk Mahkemesi hakimine kapalı bir zarfta verilir. Hakim, mirasçılara tebligat göndererek vasiyeti açıp okuyacağını duyuruyor. Vasiyet açılıp okunuyor. Bundan sonra, vasiyetnamenin bir örneği ile vasiyet edilen gayrimenkul, para vs. mirasçı tarafından ilgili kurumlara gidilerek devralınabilir.
Av. Ali Erişen:
“VASİYET KÜLTÜRÜ, MAHKEMELERİN DAVA YÜKÜNÜ YÜZDE 50 AZALTIR”
“Aile büyüğü vasiyet yapmak istediğinde ölümle eşdeğer tutuluyor. ‘Allah geçinden versin’ deniyor. ‘Vasiyeti zenginler yapar’ şeklinde yanlış bir algı da var. Bu da mahkemelerin dava yükünü artırıyor. Türkiye’de vasiyet kültürü yok. Bu kültür oluşturulursa mahkemelerin miras hukuku alanındaki yükü yüzde 50 azalır. Adalet Bakanlığı, bu konuda kamu spotları hazırlatmalı. Vasiyetname yapılmasının gerekliliği filmlerde anlatılmalı, ders kitaplarına konulmalı. Ayrıca, vasiyet hazırlarken mutlaka bir avukattan yardım alınmalı.”
